بهترین روش ها برای پاک کردن دوغاب از روی آجر

آجرنما یکی از پرطرفدارترین انتخاب‌ها برای نمای ساختمان‌ها است. این متریال نه تنها ظاهر جذاب و طبیعی به بنا می‌بخشد، بلکه دوام و استحکام خوبی هم دارد. با این حال، هنگام نصب آجرها، معمولاً از دوغاب برای پرکردن فضاهای بین آجرها استفاده می‌شود. مشکل زمانی پیش می‌آید که دوغاب پس از خشک شدن روی سطح آجر باقی می‌ماند و می‌تواند ظاهر زیبای آجرها را تحت تأثیر قرار دهد.
 این لکه‌های دوغاب، اگر به موقع پاک نشوند، می‌توانند به مرور زمان باعث آسیب به نمای ساختمان شوند. حالا سوال اینجاست: بهترین روش‌ها برای پاک کردن دوغاب از روی آجر نمای ساختمان چیست؟ در این مقاله قصد داریم به روش‌های علمی و مؤثر برای رفع این مشکل بپردازیم.

روش‌های پاک کردن دوغاب از روی آجر

برای پاک کردن دوغاب از روی آجر، روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به شدت آلودگی و نوع سطح آجر می‌توان از آنها استفاده کرد. این روش‌ها به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: روش‌های مکانیکی و روش‌های شیمیایی. در ادامه، به بررسی روش‌های پاک کردن دوغاب از روی آجر خواهیم پرداخت که به دلیل کاربردی و غیرمضر بودنشان برای سطح آجر، در عمل بسیار مؤثر هستند.

روش‌های مکانیکی برای پاکسازی

روش‌های مکانیکی به طور کلی شامل استفاده از ابزارهایی هستند که به صورت فیزیکی دوغاب را از سطح آجر جدا می‌کنند. این روش‌ها معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شوند: استفاده از ابزارهای دستی و استفاده از دستگاه‌های خاص. در ادامه به توضیح هر یک از این روش‌ها خواهیم پرداخت.

استفاده از ابزار دستی (کاردک، برس نرم)

یکی از ساده‌ترین و در دسترس‌ترین روش‌ها برای پاک کردن دوغاب از روی آجر، استفاده از ابزار دستی مانند کاردک و برس نرم است. این ابزارها معمولاً برای پاکسازی سطح آجر از باقی‌مانده‌های دوغاب به کار می‌روند و برای آجرهایی با سطح صاف و بدون آسیب مناسب هستند.
کاردک، ابزاری فلزی است که می‌تواند به راحتی دوغاب‌های خشک شده را از روی آجر جدا کند. با این حال، باید مراقب بود که با اعمال فشار زیاد، سطح آجر آسیب نبیند. برس نرم نیز برای تمیز کردن لکه‌های باقی‌مانده از دوغاب و نرمی سطح آجر استفاده می‌شود. این برس‌ها معمولاً از موهای نایلونی یا طبیعی ساخته می‌شوند و به خوبی می‌توانند آلودگی‌ها را بدون ایجاد خط و خش پاک کنند.
استفاده از این ابزارها یک روش کم‌هزینه و مؤثر است که در مواردی که دوغاب به تازگی خشک شده یا میزان آلودگی زیاد نیست، بهترین نتیجه را می‌دهد.

استفاده از دستگاه فشار آب

دستگاه فشار آب، ابزاری است که برای پاکسازی دوغاب از سطح آجر با استفاده از آب تحت فشار به کار می‌رود. این روش برای مواقعی که دوغاب خشک شده و چسبندگی بالایی پیدا کرده است، بسیار مؤثر است. فشار بالای آب می‌تواند به راحتی دوغاب را از سطح آجر جدا کند و بدون آسیب به سطح آجر، آن را تمیز کند.
این دستگاه‌ها به ویژه برای سطوح بزرگ و یا مناطق سخت دسترسی که استفاده از ابزار دستی دشوار است، بسیار مناسب هستند. همچنین، یکی از مزایای این روش سرعت بالای آن است که در پروژه‌های بزرگ ساختمانی می‌تواند به صرفه‌جویی در زمان و هزینه کمک کند. با این حال، مهم است که فشار آب متناسب با نوع آجر و وضعیت دوغاب تنظیم شود تا از آسیب دیدن سطح آجر جلوگیری شود.

دستگاه‌های بخار فشار پایین 

دستگاه‌های بخار فشار پایین، یکی دیگر از روش‌های مؤثر برای پاک کردن دوغاب از روی آجر هستند. این دستگاه‌ها به کمک بخار داغ که با فشار کم به سطح آجر اعمال می‌شود، قادرند دوغاب‌های خشک و سخت شده را نرم کرده و از سطح آجر جدا کنند. بخار به دلیل دمای بالا، خاصیت چربی‌زدایی و تمیز کنندگی دارد و در کنار آن، فشار پایین بخار باعث می‌شود که آسیبی به سطح آجر وارد نشود.
استفاده از دستگاه بخار فشار پایین، به ویژه برای آجرهایی که سطح ظریف‌تری دارند، توصیه می‌شود زیرا این روش به هیچ وجه سطح آجر را نمی‌خراشد و به طور مؤثر دوغاب را از بین می‌برد. این روش همچنین به دلیل استفاده از بخار، یک گزینه دوست‌دار محیط زیست است و در مقایسه با سایر روش‌ها از مواد شیمیایی کمتری استفاده می‌کند.

روش‌های شیمیایی برای پاکسازی

روش‌های شیمیایی به دلیل توانایی در تجزیه و حل کردن دوغاب‌های سخت شده، یکی از گزینه‌های مؤثر برای پاکسازی سطح آجر هستند. این روش‌ها به طور عمده شامل استفاده از محلول‌های اسیدی و غیر اسیدی هستند که به صورت مستقیم روی دوغاب اعمال می‌شوند و آن را از سطح آجر جدا می‌کنند. در ادامه، به بررسی انواع مختلف محلول‌ها و ترکیب‌های شیمیایی خواهیم پرداخت.

محلول‌های اسیدی

محلول‌های اسیدی یکی از معمول‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای پاک کردن دوغاب از روی آجر هستند. این محلول‌ها معمولاً شامل اسیدهایی همچون اسید هیدروکلریک (HCl) یا اسید فسفریک هستند که می‌توانند به طور مؤثر دوغاب را تجزیه و آن را از سطح آجر جدا کنند. اسیدهای موجود در این محلول‌ها به دلیل خاصیت خورندگی خود، به راحتی با مواد معدنی موجود در دوغاب واکنش می‌دهند و آن را حل می‌کنند.
برای استفاده از محلول‌های اسیدی، باید دقت کرد که از غلظت مناسب و زمان تماس به درستی استفاده شود تا از آسیب رسیدن به سطح آجر جلوگیری شود. همچنین، هنگام استفاده از محلول‌های اسیدی باید از تجهیزات محافظتی مانند دستکش، عینک ایمنی و ماسک استفاده کرد تا از آسیب به پوست و چشم‌ها جلوگیری شود
محلول‌های اسیدی معمولاً برای آجرهایی با سطوح سخت و مقاوم مناسب هستند و در پروژه‌های بزرگ ساختمانی که نیاز به پاکسازی سریع و مؤثر دارند، بسیار مفید واقع می‌شوند.

محلول‌های غیر اسیدی

در صورتی که بخواهید از روش‌های شیمیایی استفاده کنید بدون اینکه خطر خوردگی یا آسیب به سطح آجر وجود داشته باشد، محلول‌های غیر اسیدی یک گزینه عالی هستند. این محلول‌ها معمولاً از ترکیبات قلیایی یا حلال‌های آلی ساخته می‌شوند که به خوبی با دوغاب واکنش نشان داده و آن را تجزیه می‌کنند، اما بدون اینکه آسیب جدی به سطح آجر وارد کنند
محلول‌های غیر اسیدی مانند محلول‌های مبتنی بر سدیم هیدروکسید (NaOH) یا آمونیوم هیدروکسید (NH4OH) می‌توانند به طور مؤثر رسوبات دوغاب را حل کرده و سطح آجر را تمیز کنند. این محلول‌ها معمولاً برای آجرهایی با سطح حساس یا آجرهایی که تمایل به تغییر رنگ در اثر اسید دارند، توصیه می‌شوند. استفاده از این محلول‌ها نسبت به محلول‌های اسیدی ایمن‌تر است و به ویژه در مواقعی که نیاز به حفظ ظاهر طبیعی آجر وجود دارد، مؤثرتر است.

روش‌های ترکیبی: بخار و محلول شیمیایی

یکی از جدیدترین و کارآمدترین روش‌ها برای پاکسازی دوغاب از روی آجر، استفاده از ترکیب بخار و محلول شیمیایی است. در این روش، ابتدا بخار داغ به سطح آجر اعمال می‌شود تا دوغاب نرم شده و راحت‌تر از سطح آجر جدا شود. سپس، محلول شیمیایی مناسب (اسیدی یا غیر اسیدی) روی دوغاب اعمال می‌شود تا تجزیه آن تسریع شود.
ترکیب بخار و محلول شیمیایی مزایای بسیاری دارد. بخار داغ به نرمی و بدون آسیب به سطح آجر دوغاب را نرم کرده و محلول شیمیایی به سرعت آن را حل می‌کند. این روش می‌تواند بدون نیاز به فشار زیاد، دوغاب را از آجر جدا کند و به خصوص در مواقعی که آجر دارای سطح ظریف یا آسیب‌پذیر است، بهترین گزینه به شمار می‌آید.
علاوه بر این، استفاده از این روش ترکیبی باعث می‌شود که مصرف مواد شیمیایی کاهش یابد و از محیط زیست نیز حفاظت بیشتری به عمل آید، زیرا بخار به عنوان یک روش طبیعی و بدون آلاینده استفاده می‌شود.

نکات مهم در پاکسازی دوغاب از روی سطح آجر

در پاکسازی دوغاب از روی سطح آجر، رعایت نکات خاصی می‌تواند به شما کمک کند تا این کار را به روشی مؤثر، ایمن و بدون آسیب به آجرها انجام دهید. در ادامه، به مهم‌ترین نکات در این فرآیند اشاره می‌کنم:

1. زمان‌بندی مناسب

یکی از مهم‌ترین نکات در پاکسازی دوغاب از روی آجر، زمان انجام این کار است. هرچه زودتر پس از نصب آجرها و خشک شدن دوغاب، اقدام به پاکسازی کنید، احتمال موفقیت بیشتری خواهید داشت. دوغاب تازه هنوز خشک نشده و به راحتی از سطح آجر جدا می‌شود. در صورتی که دوغاب خشک و سخت شده باشد، نیاز به استفاده از روش‌های مکانیکی یا شیمیایی خواهید داشت.

2. استفاده از روش‌های مناسب برای نوع آجر

آجرها انواع مختلفی دارند و انتخاب روش مناسب برای پاکسازی دوغاب بستگی به نوع آجر شما دارد. برای آجرهای حساس به تغییر رنگ یا سطح نرم‌تر، استفاده از روش‌های مکانیکی ملایم‌تر مانند برس نرم توصیه می‌شود. در حالی که برای آجرهای مقاوم‌تر، می‌توانید از فشار آب یا محلول‌های شیمیایی استفاده کنید.

3. رعایت دما و فشار

در صورتی که از روش‌های بخار یا فشار آب برای پاکسازی استفاده می‌کنید، باید دقت کنید که دما و فشار به میزان صحیح تنظیم شده باشند. استفاده از دمای بیش از حد بالا یا فشار زیاد می‌تواند به سطح آجر آسیب بزند و باعث تخریب یا ترک خوردن آن شود. فشار آب باید به اندازه‌ای باشد که دوغاب را از بین ببرد بدون آنکه به سطح آجر آسیب وارد کند.

4. انتخاب محلول شیمیایی مناسب

هنگام استفاده از محلول‌های شیمیایی، توجه به نوع محلول بسیار مهم است. اگر آجر شما حساس به اسید است، استفاده از محلول‌های غیر اسیدی مناسب‌تر است. همچنین، در صورتی که دوغاب به شدت خشک شده، می‌توانید از محلول‌های اسیدی با غلظت پایین استفاده کنید. به طور کلی، همیشه از محلول‌های تجاری و تخصصی برای پاکسازی دوغاب استفاده کنید تا از آسیب به سطح آجر جلوگیری شود.

5. استفاده از تجهیزات محافظت

در فرآیند پاکسازی دوغاب با استفاده از محلول‌های شیمیایی یا روش‌های مکانیکی، باید از تجهیزات ایمنی مانند دستکش، عینک ایمنی و ماسک استفاده کنید. این اقدامات به شما کمک می‌کند تا از تماس مستقیم با مواد شیمیایی یا آسیب ناشی از ابزارهای مکانیکی جلوگیری کنید.

6. آزمایش قبل از اعمال بر سطح وسیع

قبل از اعمال هرگونه روش پاکسازی، مخصوصاً روش‌های شیمیایی، بهتر است ابتدا آن را روی بخشی کوچک از سطح آجر آزمایش کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که روش انتخابی، آسیبی به ظاهر آجر وارد نمی‌کند.

7. مراقبت از محیط اطراف

هنگام استفاده از محلول‌های شیمیایی یا بخار، باید مراقب محیط اطراف باشید. این مواد ممکن است به سطوح مجاور آسیب بزنند یا باعث آلودگی شوند. بهتر است محیط را با پوشش‌هایی مانند پلاستیک محافظ پوشش دهید تا از پخش مواد شیمیایی یا بخار جلوگیری کنید.

8. شستشو و خشک‌کردن صحیح

پس از پاکسازی دوغاب، حتماً سطح آجر را با آب تمیز شستشو دهید تا باقی‌مانده مواد شیمیایی یا آلودگی‌ها از بین بروند. سپس، اجازه دهید آجر‌ها به طور کامل خشک شوند تا از ایجاد لکه‌های جدید جلوگیری شود.

9. استفاده از روش‌های ترکیبی در صورت نیاز

در شرایط خاص که دوغاب به شدت سخت شده یا سطح آجر آسیب‌پذیر است، می‌توانید از روش‌های ترکیبی استفاده کنید. مثلاً ترکیب بخار داغ و محلول شیمیایی می‌تواند در شرایط خاص مؤثرتر باشد. این ترکیب می‌تواند دوغاب را به صورت نرم و بدون آسیب به سطح آجر از بین ببرد.

سخن پایانی
در نهایت، پاکسازی دوغاب از روی آجر نمای ساختمان یک فرآیند مهم و ضروری برای حفظ زیبایی و دوام نمای ساختمان است. با توجه به تنوع روش‌ها، از جمله روش‌های مکانیکی و شیمیایی، هر یک از این روش‌ها می‌توانند به طور مؤثری دوغاب را از سطح آجر پاک کنند، اما انتخاب روش مناسب بستگی به نوع آجر، شدت آلودگی و زمان‌بندی انجام کار دارد. 
رعایت نکات ایمنی و انتخاب ابزار و محلول‌های مناسب برای پاکسازی می‌تواند به شما کمک کند تا بدون آسیب به آجر، بهترین نتیجه را بدست آورید. در مجموع، با استفاده از روش‌های صحیح و توجه به جزئیات، می‌توانید نمای آجری ساختمان خود را از لکه‌های دوغاب پاک کنید و جلوه‌ای زیبا و ماندگار برای آن به ارمغان آورید.

گروه کارخانجات آجر سامان یزد از سال 1361 در زمینه تولید آجر انگلیسی، بلوک‌های سقفی، سفالی و فوم‌دار فعالیت دارد و محصولات آن دارای استاندارد ISO 9001 هستند.